Niềm trăn trở lớn nhất trong sự nghiệp giáo dục trồng người của rất nhiều nhà trường, giáo viên và phụ huynh là tìm ra các phương pháp dạy học tích cực, để có thể truyền đạt kiến thức cho các em học sinh một cách hiệu quả nhất.

Trên thế giới hiện nay có rất nhiều phương pháp dạy học hiệu quả. Mục đích cuối cùng của tất cả những phương pháp này đều là mang đến cho trẻ từ 6 – 12 tuổi, học sinh, sinh viên và toàn thể người đi học nói chung một chương trình giảng dạy tốt nhất.

Trong đó phương pháp dạy học tích cực đang được đánh giá cao vì những lợi ích mà nó mang lại cho học sinh.

Phương pháp dạy học tích cực là gì?

Phương pháp dạy học tích cực chính là một phương pháp dạy học mà giáo viên sẽ đóng vai trò là người đưa ra những gợi ý mở về một vấn đề nào đó. Sau đó sẽ thảo luận cùng với học sinh để tìm ra mấu chốt của vấn đề này và những thứ liên quan.

Nền tảng của phương pháp này là sự chủ động tìm tòi, sáng tạo, tư duy của học sinh, giáo viên hoặc gia sư chỉ là một người gợi mở ra vấn đề và dẫn dắt học sinh.

Với phương pháp dạy học tích cực, giáo viên sẽ chú trọng cho học sinh cách thức rèn luyện và tự học

Nói theo một cách khác, với phương pháp dạy học này giáo viên sẽ không truyền đạt hết tất cả kiến thức mà mình có cho học sinh mà sẽ chỉ truyền đạt kiến thức thông qua những dẫn dắt sơ khai để kích thích học sinh tìm hiểu và khám phá những kiến thức đó.

Muốn dạy học theo phương pháp này thì giáo viên phải là những người thực sự có bản lĩnh, giỏi chuyên môn và có cả sự nhiệt tình, hoạt động hết công suất trong công tác giảng dạy.

Một số phương pháp dạy học tích cực phổ biến

Phương pháp vấn đáp

Vấn đáp hay còn được gọi là đàm thoại. Đây chính là phương pháp mà giáo viên sẽ là người đặt ra câu hỏi và học sinh sẽ trả lời trực tiếp hoặc có thể cùng nhau tranh luận để hiểu được vấn đề của nội dung bài học.

Phương pháp đặt vấn đề và giải quyết vấn đề

Những phương pháp giải quyết vấn đề hợp lý chính là một kỹ năng đảm bảo cho sự thành công trong cuộc sống, đặc biệt là trong kinh doanh.

Chính vì thế cần phải tập dượt trước cho học sinh biết các phát hiện và đưa ra phương pháp giải quyết những vấn đề gặp phải trong quá trình học tập hoặc cuộc sống hàng ngày.

Đây không còn đơn giản là một phương pháp dạy học đơn thuần mà đã trở thành mục tiêu cao cả của giáo dục và đào tạo.

Phương pháp này lấy sự chủ động tìm tòi, sáng tạo, tư duy của học sinh

Phương pháp hoạt động nhóm

Giáo viên sẽ chia lớp học ra làm những nhóm nhỏ, mỗi nhóm sẽ khoảng 4 đến 6 người. Tùy theo mục đích, yêu cầu của bài học và các nhóm sẽ được phân chia một cách ngẫu nhiên hoặc có chủ đích. Các nhóm sẽ được duy trì ổn định hoặc sẽ thay đổi trong từng tiết học, được giao khác nhiệm vụ hoặc cùng một nhiệm vụ.

Phương pháp đóng vai

Đóng vai chính là một phương pháp tổ chức cho học sinh trong lớp thực hành những cách ứng xử nào đó trong một tình huống giả định mà giáo viên đưa ra.

Cách tiến hành phương pháp dạy học tích cực

Những nguyên tắc, hay còn được gọi là đặc trưng cơ bản của phương pháp học tích cực chính là:

Dạy học thông qua hoạt động của học sinh là chủ yếu

Tức là trong tiết học, học sinh chính là đối tượng chính để khai phá kiến thức. Vì thế, giáo viên phải làm sao đó, với những cách thức gợi mở vấn đề ở một mức độ nhất định sẽ tác động đến tư duy của trẻ nhỏ, khuyến khích học sinh tìm tòi và cùng bàn luận về vấn đề đó.

Chú trọng đến phương pháp tự học

Nếu bạn chủ động áp dụng phương pháp dạy và học tích cực, bạn phải loại bỏ hoàn toàn suy nghĩ cầm tay chỉ việc, đọc – chép… như những cách thức giảng dạy thông thường khác.

Với phương pháp dạy học tích cực, giáo viên sẽ chú trọng cho học sinh cách thức rèn luyện và tự học, tự tìm ra phương pháp học tốt nhất để có thể nắm bắt kiến thức mới. Tất nhiên, kiến thức mới sẽ được giáo viên kiểm định và đảm bảo chắc chắn đấy là kiến thức chuẩn.

Ưu tiên phương pháp học nhóm, tập thể

Với phương pháp học tích cực, giảng viên phải biết cách chia đội, nhóm và giúp các học sinh phối hợp cùng với nhau để tìm ra phương pháp học tốt nhất.

Chốt lại kiến thức học

Cuối mỗi buổi học, giảng viên, gia sư sẽ cùng học sinh tổng hợp lại những kiến thức tìm hiểu được, đồng thời giải đáp những vấn đề học còn thắc mắc, cùng trao đổi và chốt lại kiến thức cho cả buổi học.

Phương pháp dạy học tích cực đã và đang được nhiều nước có nền giáo dục tiên tiến trên thế giới áp dụng

Chính vì thế, điều quan trọng vấn là giảng viên phải biết cách vận dụng phương pháp dạy học tích cực để có thể giúp học sinh nhanh chóng thích nghi với phương pháp học này.

Với những thông tin được cung cấp, hy vọng các bậc phụ huynh hiểu được phương pháp dạy học tích cực là gì. Cha mẹ sẽ biết cách ứng dụng phương pháp đó vào trong quá trình dạy học cho bé ở gia đình để đạt được hiệu quả tốt nhất.